استفاده خودنمایانه معادل انگلیسی واژه‌ها بیشترین آسیب را به زبان فارسی می‌زند

سید ناصر جابری روز دوشنبه در گفت‌وگو با ایرنا، اظهار کرد: خطر واقعی که زبان را بیش از همه تهدید می‌کند بیگانه پرستی در کاربرد زبان است به این معنی که گروهی از مردم، به کاربردن معادل انگلیسی واژه ها را مایه افتخار خود تلقی می‌کنند، حال آنکه صرف به کار بردن این معادل‌ها ایرادی ندارد اما استفاده عمدی از آن تهدیدی برای حفظ زبان فارسی به شمار می‌رود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی افزود: نقطه اغاز در پاسداشت و نگهداری از زبان فارسی این است که ایمان خود را به کارایی این زبان از دست ندهیم و برای زنده نگه‌داشتن آنها اهتمام همگانی ضروری است.

عضو هیات علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خلیج فارس اضافه کرد: پس از ایمان به توان زبان فارسی برای بیان مطالب علمی، لازم است در گام دوم نه تنها فرهنگستان ادب و زبان فارسی بلکه دانشمندان و فعالان علوم مختلف، صنعت و تکنولوژی به ابداع واژه‌های فارسی درحوزه تخصصی خود اقدام کنند و آن را به کار ببرند.

وی افزود: بررسی تاریخ زبان‌های مختلف نشان می‌دهد که بسیاری از زبان‌ها چالش‌هایی که امروز زبان فارسی با آن روبرو است را تجربه کرده‌اند که به طور نمونه می‌توان به هندی اشاره کرد.

جابری ادامه داد: زبان هندی هنگامی که نتوانست مطالب علمی را بیان کند، در جامعه علمی این کشور جای خود را به زبان انگلیسی داد و هندی تنها برای زندگی روزمره عموم مردم به کار گرفته و با انگلیسی آمیخته شد.

استاد ادبیات دانشگاه خلیج فارس گفت: زبان فارسی هم با زبان هندی قرابت‌های بسیاری دارد و این ۲ زبان نزدیک به ۲ تا ۳ هزار سال پیش از هم جدا شدند و ریشه‌های بسیاری با هم دارند.

وی اذعان کرد: فارسی هم در معرض این تهدید قرار دارد و مسائل علمی، صنعت و تکنولوژی یکی از مسیرهایی است که باید ابداع واژه در آنها صورت گیرد و در غیر این صورت می‌توانند تهدید کننده باشند.

جابری افزود: پاسداشت زبان فارسی مساله‌ای همگانی است و مردم خود نیز واژه می‌سازند، طوریکه بسیاری از واژه‌ها که امروز کارگرفته می‌شود حاصل ابداع و به کارگیری از سوی فعالان مشاغل مختلف است.

استاد ادبیات دانشگاه خلیج فارس بیان کرد: شمار افرادی که بافت و ساخت دستور زبان را به خوبی می‌شناسند و در این زمینه متخصص هستند در کشور محدود است، با این حال فرهنگستان زبان و ادب فارسی  در برخی موارد موفق عمل کرده است که واژه‌هایی چون خودرو و یارانه نمونه‌هایی از آن هستند.

وی اذعان کرد: اگر واژهای ابداعی با وجود تبلیغات کافی از سوی جامعه پذیرفته نمی‌شود باید بیشتر بررسی شود  چرا که از نظر بیان و ساختار با مشکلی رو برو است و فرهنگستان باید تجدید نظر کند.

جابری گفت: یکی از دلایل موفق نبودن ساخت‌های تازه زبان این است که در اعماق تاریخ و زمان به دنبال واژه‌های معادل می‌گردیم در حالی که باید ساختارهای نو نهفته درزبان پیدا و به کار گرفته شوند.

استاد ادبیات دانشگاه خلیج فارس بیان کرد: هر چند تک تک مردم در عمومیت یافتن واژه‌های نو زبان فارسی نقش دارند اما فعالیت جدی سازمان‌ها و نهادهای متولی آموزش مانند دانشگاه، مدرسه و صدا و سیما  نقش موثرتری دارد.

وی افزود: به کارگیری گسترده شبکه‌های اجتماعی مجازی مانند واتس آپ و اینستاگرام می‌توانند در این زمینه نقشی دوسویه داشته باشند.

جابری افزود: رعایت نکردن اصول زبان فارسی در این شبکه‌ها آفتی برای آسیب رساندن به زبان است اما از سویی نیز این شبکه‌ها می‌توانند بستری مناسب برای ترویج واژه‌ها و ساخت‌های نو زبان باشند.

وی اضافه کرد: تسهیل ارتباط میان ملت‌های فارسی زبان و همکاری‌ آنها در نگهداری از این زبان از دیگر مزیت‌های به کارگیری شبکه‌های مجازی بین‌المللی است.

برچسب‌ها بوشهر پاسداشت زبان فارسی زبان فارسی ادبیات

منبع: ایرنا

کلیدواژه: بوشهر پاسداشت زبان فارسی زبان فارسی بوشهر پاسداشت زبان فارسی زبان فارسی ادبیات دانشگاه خلیج فارس زبان فارسی واژه ها شبکه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۰۱۰۷۷۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

مزخرفاتی که می‌گویند چرا در دیوان حافظ نام ایران نیست، بها ندهید/ قسم‌تان می‌دهم هر روز برای کودک خود دو بیت از «بوستان» بخوانید

ماهرخ ابراهیم‌پور: مراسم نکوداشت دکتر اصغر دادبه، استاد بازنشسته‌ی دانشگاه علامه و حافظ‌شناس نامی دوشنبه ۱۷ اردیبهشت در خانه‌ی اندیشمندان و علوم انسانی برگزار شد.

اصغر دادبه در ۱۸ اسفند ۱۳۲۵ در شهر یزد در خانواده‌ای ادب‌پرور به دنیا آمد. او پس از گذراندن تحصیلات ابتدایی به تهران آمد و بعد از دریافت دیپلم، در دانشگاه تهران در رشته‌ی الهیات مشغول به تحصیل شد. او کارشناسی ارشد و دکتری خود را هم در همین رشته ادامه داد. دادبه در زمان تحصیل از محضر استادان بنامی چون امیرحسن یزدگردی، مهدی حمیدی شیرازی، احمد مهدوی دامغانی و امیرحسین آریانپور بهره برد. او پس از پایان تحصیل در دانشگاه‌های تهران به تدریس پرداخت. از جمله تدریس فلسفه‌ی اسلامی و ادبیات عرفانی در دانشگاه علامه طباطبایی و مدیر گروه ادبیات دایره‌المعارف بزرگ اسلامی، هم‌چنین مدیر گروه زبان و ادبیات فارسی در دانشکده‌ی علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال.

تحصیل‌کردگان قادر نیستند اشعار فارسی را درست بخوانند!

اصغر دادبه طی سخنانی در مراسم نکوداشت خود گفت: امروز تحصیل‌کردگان ادبیات قادر نیستند به‌درستی اشعار فارسی را بخوانند و به‌درستی شعر بسرایند. در حالی که آن‌ها درس این رشته را در دانشگاه خوانده‌اند. متاسفانه در خانواده‌ها اصرار بر این است که همه‌ی بچه‌ها پزشک و مهندس شوند و آن‌ که از همه‌ی رشته‌ها رانده و مانده به ادبیات می‌آید که معلوم است از او چه هنری خواهد تراوید!

او افزود: همه‌ی این مهندسان و پزشکان هم به فرنگ می‌روند و آن موقع فرنگی به خودش می‌گوید ما که به اندازه‌ی کافی پزشک و مهندس از جهان سوم داریم که خدمت ما را می‌کنند پس خودمان مدیریت بخوانیم و آن‌ها را مدیریت کنیم. در حالی که من کوره‌دهات یزد و کاشان را به صد سفر فرنگ ترجیح می‌دهم و آن‌چه در فرهنگ و ادبیات این مرز و بوم است با هیچ چیز عوض نمی‌کنم. همان کوره‌دهاتی که حالا سعی می‌کنند همه‌ی شکل و شمایلش را فرنگی کنند و خانه‌ی بتنی بسازند و جالب این‌که وقتی بحرانی پیش می‌آید و ناگه زلزله درمی‌گیرد همان خانه‌ی بتونی فرو می‌ریزد و خانه‌ی گلی بر جای خودش می‌ماند!

این استاد برجسته‌ی ادبیات اظهار کرد: زمانی که در موسسه‌ی ایران‌شناسی از ورودی‌های دکتری مصاحبه می‌گرفتیم آن که از رشته‌ی دیگری آمده بود هم شعر می‌دانست هم نثر و هم... اما آن‌ که فارغ‌التحصیل ادبیات بود، دریغ که چند بیت شعر نمی‌توانست به‌درستی بخواند! این شیوه‌ی انتخاب رشته که همه‌ی گل‌درشت‌ها به رشته‌های ریاضی و تجربی بروند و وامانده‌ها به ادبیات روی بیاورند به گنجینه‌ی فرهنگ ما ضربه می‌زند. فکر نکنید همه چیز در تکنولوژی خلاصه می‌شود، چه تمدن‌هایی که فرو ریختند و اثری از آن‌ها نمانده است اما اگر ایرانی تا به امروز برجای مانده به لطف فردوسی، سعدی، حافظ و نظامی و... است.

اصغر دادبه گفت: اگر امروز در مقر سازمان ملل شعر سعدی می‌درخشد، فکر می‌کنید اگر مشابه آن را داشتند، جای‌گزین نمی‌کردند؟ این شعر بیانگر فرهنگ ایرانی است و یک ایران‌دوست باعث شد که این شعر تا سازمان ملل برود. حالا امروز ما هر روز از فرهنگ خود دور و دوتر می‌شویم. دانشجویان ما جز معدودی بوستان و گلستان سعدی را که شیرازه‌ی فرهنگ ما در آن‌ها نقش بسته است حتی ورق نمی‌زنند. در خانواده‌ها از آداب ایرانی خبری نیست.

او ادامه داد: شما را قسم می‌دهم که هر روز برای کودک خود دو بیت از ابیات بوستان بخوانید یا دو جمله از گلستان، به‌راحتی در حافظه‌شان جا می‌گیرد. می‌دانید من شیفته‌ی حافظم و همه‌ی عمر را در حافظ‌شناسی گذراندم، اگر حافظ نبود، سعدی بود، اما اگر سعدی نبود، حافظ هم نبود. حالا فهمیدید چرا در این صد سال این همه حمله به سعدی شد! با سعدی این ادبیات غنی در ذهن کودکان‌مان نهادینه می‌شود و در آینده این فرهنگ کلنگی نمی‌شود و در درون هر ایرانی زنده می‌ماند. من به خاطر دارم پدرم که تحصیلات آن‌چنانی نداشت، در هر حرفش یک ضرب‌المثل بود، همان ضرب‌المثل‌هایی که از آن به عنوان خرد ایرانی یاد می‌شود و امروز کمتر کسی ضرب‌المثل‌های اصیل ایرانی را به خاطر دارد.

این استاد بازنشسته‌ی ادبیات دانشگاه علامه عنوان کرد: امروز در بعضی از شبکه‌های تلویزیون افرادی شعر می‌خوانند که وقتی کلمه پس و پیش و وزن مختل می‌شود، خودشان متوجه نمی‌شوند. حال آن‌که مردم بی‌سواد قدیم اگر کلمه یک میلی‌متر جابه‌جا می‌شد، وزن را تشخیص می‌دادند. لذا آثار فرهنگی در یک کلام «علم آدمیت است و جوانمردی و ادب» مهم است که ما چنین گوهری را فراموش می‌کنیم.

اصغر دادبه در بخش پایان سخنانش با اشاره به دوست داشتن ایران گفت: در هیچ دوره‌ای هیچ‌یک از بزرگان ایران را از یاد نبردند؛ چنان‌که استاد محمد اسلامی ندوشن. مسئله‌ای که در تاریخ جریان داشت و نگرانی از فراموش شدن امری است که نیاکان ما همواره در تاریخ به آن توجه داشتند. لذا به مزخرفاتی که امروز می‌گویند چرا در دیوان حافظ نام ایران نیست، بها ندهید. چون اگر فردی کمی سواد داشته باشند می‌دانند که در دوره‌ی فردوسی و نظامی با واژه‌ی «ایران» به میهن مهر می‌ورزیدند، اما در دوره‌ی‌ بعد به دلیل تحولات سیاسی و اجتماعی چنان که حماسه‌ی بیرونی تبدیل به حماسه‌ی درونی شد، اشاره به ایران از طرق دیگر صورت گرفت؛ یعنی «زبان ملی»، «تاریخ» و «اساطیر و حکمت ملی ایران». من از این سه ضلع به عنوان ارکان هویت ملی یاد کرده‌ام.

او ادامه داد: حافظ لفظ ایران را به کار نبرده است، اما می‌سراید « کِی بود در زمانه وفا؟ جامِ مِی بیار/ تا من حکایتِ جم و کاووسِ کِی کنم» یا «که آگه است که کاوس و کی کجا رفتند/ که واقف است که چون رفت تختِ جم بر باد» پس این حس چه می‌شود؟! کل حکمتی که حافظ به کار گرفته، باعث شده که اشاره به میهن از طریق دو ضلع دیگر هویت ملی صورت گیرد.

۲۵۹۵۷

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1904192